De mondiale politieke en zakelijke elite is deze week bijeen in Davos voor het 54ste World Economic Forum (WEF).

Volgens voorzitter Børge Brende van de exclusieve conferentie vindt de 54ste editie plaats tegen de “meest gecompliceerde geopolitieke en economische achtergrond in decennia.”

Op de agenda van de wereldelite staan onder meer de oorlogen in de Gazastrook en Oekraïne, en andere mondiale bedreigingen zoals klimaatverandering, de crisis in de kosten van levensonderhoud en de kwakkelende wereldeconomie.

Vijf vragen over het 54ste World Economic Forum in Davos.


1. Wie komen er?

De Zwitserse minister Ignazio Cassis van Buitenlandse Zaken verwelkomt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op het vliegveld van Zürich. Foto: Alessandro della Valle / AFP
De Zwitserse minister Ignazio Cassis van Buitenlandse Zaken verwelkomt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op het vliegveld van Zürich. Foto: Alessandro della Valle / AFP

Er komen dit jaar meer dan 2.800 invloedrijke mensen naar Davos, onder wie zo’n 60 wereldleiders. Zo is de Oekraïense president Volodymyr Zelensky voor het eerst persoonlijk aanwezig, omdat de oorlog in Oekraïne opnieuw een van de centrale thema’s is.

Namens Nederland reist demissionair premier Mark Rutte af naar Davos, net als koningin Máxima en de ministers Kajsa Ollongren (Defensie), Hanke Bruins Slot (Buitenlandse Zaken), Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat), Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en Geoffrey van Leeuwen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking).

Rutte zal in Zwitserland onder meer zijn goede politieke vriend Emmanuel Macron ontmoeten, maar ook de flamboyante nieuwe Argentijnse president Javier Milei, de Chinese premier Li Qiang, VN-baas António Guterres en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Interessant is ook de aanwezigheid van secretaris-generaal Jens Stoltenberg van de NAVO, van wie Rutte mogelijk de opvolger wordt.

Er zijn in totaal zo’n 1.600 zakelijke leiders aanwezig van wie meer dan 800 CEO’s van grote bedrijven, zoals Sam Altman van OpenAI (de maker van AI-bot ChatGPT), Satya Nadella van Microsoft en Albert Bourla van Pfizer.


Waarom is er elk jaar een wereldtop in Davos?

De Noorse WEF-president Børge Brende. Foto Gian Ehrenzeller / EPA
De Noorse WEF-president Børge Brende. Foto Gian Ehrenzeller / EPA

Het World Economic Forum is eigenlijk een enorm netwerkevenement waar in informele sfeer over de grote sociale en economische problemen van de wereld wordt gesproken. De Duitse ingenieur en econoom Klaus Schwab richtte het forum in 1971 op.

Zijn organisatie wil een platform zijn voor de uitwisseling van ideeën tussen politici, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en internationale organisaties, academici, maatschappelijke organisaties en journalisten.


Wat staat er dit jaar op de agenda in Davos?

De op ruim 1500 meter hoogte gelegen Zwitserse plaats Davos. Foto: Arnd Wiegmann / AFP
De op ruim 1500 meter hoogte gelegen Zwitserse plaats Davos. Foto: Arnd Wiegmann / AFP

Het formele thema is dit jaar 'Rebuilding Trust', ofwel: herstel van vertrouwen. Vanuit dat thema wordt in meer dan 300 sessies gesproken over vier deelonderwerpen: internationale veiligheid en samenwerking binnen een gefragmenteerde wereld, economische groei en werkgelegenheid, de opkomende rol van AI in de samenleving en economie en het ontwikkelen van een langetermijnstrategie op het gebied van klimaat.

Er zal veel aandacht zijn voor de voortslepende oorlog in Oekraïne en de oorlog van Israël met Hamas, die zich zou kunnen uitbreiden tot een breder conflict in het Midden-Oosten.

Zo wordt de wereldhandel al ontwricht door aanvallen van Houthi-rebellen uit Jemen op schepen in de Rode Zee en voeren de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk daarom de laatste dagen luchtaanvallen uit op doelen van de Houthi's in Jemen.


Hoe invloedrijk is het World Economic Forum?

Oprichter Klaus Schwab van het World Economic Forum. Foto: Gian Ehrenzeller / AFP
Oprichter Klaus Schwab van het World Economic Forum. Foto: Gian Ehrenzeller / AFP

Als je extreemrechtse complotdenkers mag geloven is de mondiale elite in Davos bezig door middel van totale werelddominantie haar ultralinkse ideeën door te drukken en streeft WEF-oprichter Klaus Schwab een 'Great Reset' na.

Maar in de praktijk neemt het World Economic Forum geen formele besluiten. Wel is het de bedoeling dat de deelnemers met de inzichten die ze op hebben gedaan in Davos, als ze eenmaal thuis zijn, voorstellen gaan doen en actie gaan ondernemen om de wereld te verbeteren.

Maar wetende dat hardnekkige problemen zoals ongelijkheid, klimaatverandering en geopolitieke spanningen al jaren hoog op de agenda staan en gezien het feit dat er op die onderwerpen nauwelijks of geen vooruitgang wordt geboekt, is het World Economic Forum veel minder invloedrijk dan het misschien zou willen.

Wel worden er op hoog niveau persoonlijke contacten gelegd tussen de deelnemers, die later van pas kunnen komen om zaken voor elkaar te krijgen.


Hoe vervuilend is het WEF met alle vluchten en privéjets naar Davos?

De Chinese premier Li Qiang komt aan op het vliegveld van Zürich. Foto: Gaetan Bally / AFP
De Chinese premier Li Qiang komt aan op het vliegveld van Zürich. Foto: Gaetan Bally / AFP

Hoewel de strijd tegen klimaatverandering al jarenlang een belangrijk thema is bij het World Economic Forum komen de meeste deelnemers met het vliegtuig naar Davos. Volgens milieuorganisatie Greenpeace kwam tijdens de editie van 2022 zo'n een op de tien deelnemers zelfs met een privéjet.

Er vertrokken in de week van de WEF-bijeenkomst twee jaar jaar geleden er in totaal 1.040 privévluchten rond Davos en dat zijn er twee keer zoveel als in andere weken, zo stelde Greenpeace in een onderzoek dat was uitgevoerd door CE Delft.

Meer dan de helft van die vluchten (53 procent) was korter dan 750 kilometer, een afstand die ook kan worden afgelegd met de auto of de trein. Alle vluchten gezamenlijk stootten volgens het onderzoek 9.700 ton CO2 uit, vergelijkbaar met de wekelijkse uitstoot van 350.000 auto's.

Het is niet bekend hoe de cijfers zijn bij deze editie, maar wederom zijn de meeste politieke en zakelijke leiders met het vliegtuig naar Davos gekomen, al dan niet met een privéjet of regeringstoestel.

LEES OOK: Poetin worstelt met een ’trilemma’ in 2024: torenhoge militaire uitgaven, de oorlog in Oekraïne winnen én de economie van Rusland stabiel houden